İnfertilite testlerine başlamadan önce, bu sürecin sorumluluk ve taahhüt gerektirdiğinin farkında olmalısınız. Doktorunuz, cinsel alışkanlıklarınızı bilmek ve gerekirse bunlar hakkında size önerilerde bulunmak isteyebilecektir. Gerekli testler ve deneme dönemleri aylarca sürebilir. İnfertilite problemi olan çiftlerin üçte birinde hiçbir neden bulunamamaktadır. (Nedeni bilinmeyen infertilite)
Değerlendirme dönemi biraz pahalı ve rahatsızlık verici olabilir ve tüm test ve tetkikler sonucunda gebe kalacağınızın bir garantisi yoktur.
İnfertilite Tanısında Erkekler İçin Testler
İnfertil olmayan bir erkeğin testislerinin yeterli miktarda sağlıklı sperm üretmesi, bu spermlerin boşaltılabilmesi gerekmektedir. Erkeklere yapılan testler bu süreçlerin hasarlı olup olmadığını anlamak yönündedir.
• Genel Fiziksel Muayene: Genital organların muayenesi, tıbbi geçmiş, geçirilen hastalıklar, kullanılan ilaçlar ve cinsel alışkanlıklar hakkındadır.
• Sperm Analizi: Erkek infertilitesinde yapılan en önemli test sperm analizidir. Doktorunuz bir veya birden çok defa sperm örneği vermenizi isteyebilir. Sperm örneği mastürbasyon yoluyla temin edilir ve laboratuarda miktar, renk, enfeksiyon varlığı olup olmadığı, sperm sayısı, spermlerin şekli ve hareketliliği açılarından incelenir.
• Hormon Testleri: Testosteron düzeyini ve diğer erkek hormonlarını incelemek için yapılan kan testleridir.
• Rektum ve Testis Torbası Ultrasonu: Geri boşalma gibi problemlerin varlığının teşhisi için doktorunuz ultrason isteyebilir.
Spermiogram Nedir? Neden Yapılır?
Kadına bağlı infertilite sebeplerini çok fazla sayıda test ile belirlemek mümkün iken, erkek hastalarda tek bir test infertlite konusunda bize bilgi verebilmektedir. İşte bu test "Spermiogram (Semen analizi)" dir.
Sperm Testi, Sperm Analizi
Erkek İnfertilitesinde, kişinin yaptırması gereken en önemli test sperm testidir.
Sperm Testi Nedir?
Testin amacı hastada bulunan spermlerin çocuk yapma potansiyelini mikroskobik bir şekilde incelemektir.
Sperm Testi (spermiogram) Ne Zaman Yapılmalıdır?
Bir yıl süreyle düzenli ve korunmasız bir cinsel yaşamı olan çiftlerin, çocuk sahibi olamamaları durumunda, doktorların erkek hastalardan isteyeceği ilk test sperm testidir. Çiftler böyle bir durumla karşılaştıkları zaman sperm testi yaptırmaları gerekmektedir.
Sperm Testi Nasıl Yapılır?
Sperm testi yaptırmadan önce kişinin 3-4 gün boyunca cinsel perhiz yapması gerekmektedir. Bu 3-4 gün içerisinde hiç bir şekilde boşalma (uyku vb.) olmamalıdır. Yapılan bu 4 günlük perhiz sonrasında bu dalda uzmanlaşmış androloji laboratuvarlarının test için ayrılan özel sperm verme odalarında, hastanın mastürbasyon yöntemi ile steril bir kaba boşalması istenir. Penisten çıkan ilk damlalar çok önemli oldukları için kesinlikle kabın dışına taşırılmaması ve taşırıldığı takdirde görevli kişilere bilgi verilmelidir. Kişiden alınan sperm örneğinde uzman teknikerler spermlerin sayısı, şekli, hareket ve akışkanlığı gibi başlıca önemli kriterlerini göz önüne alarak sperm incelemesini yapmaktadırlar. Daha sağlıklı bir sonuç elde edebilmek için 3 ila dört hafta içerisinde iki kez sperm örneği verilmelidir.
Semen (ejakülat, meni, sperm örneği )
Boşalma sonucunda erkekten gelen sıvıya Semen (sperm örneği) denir. Sperm testi incelemesinde spermlerin sayısı, spermlerin şekilleri (morfoloji) spermlerin hareketliliği ve miktarları incelenerek, ayrıca alınan semen (sperm) örneğinin miktarına, pH´sına, rengine, lökosit varlığına, früktoz miktarına, likefaksiyon süresine (Semenin Çözünürlüğü) gibi özelliklerine de bakılıp değerlendirme yapılır.
Sperm testi değerlendirmesinde bir kaç farklı kriter vardır. “Kruger kriterleri” özellikle spermdeki şekil bozukluklarını göz önüne alan mikroskobik bir değerlendirme yöntemidir. Kruger sıralamasına göre spermlerin baş, orta bölüm ve kuyruk yapısında bulunan bozukluklara göre değerlendirilme yapılır. Özel bir boyama işlemi uygulanarak spermin şekil (morfoloji) özellikleri incelenip sperm örneğinin doğurganlık kapasitesi belirlenir.
İnfertilite Tanısında Kadınlar İçin Testler
İnfertil olmayan bir kadının yumurtalıklarının her ay düzenli olarak bir yumurtayı salıvermesi, üreme sisteminin yumurta ve spermin buluşmasına ve embriyo haline gelebilmesine izin vermesi gerekmektedir. Kadının üreme organları sağlıklı ve fonksiyonel olmalıdır.
Doktorunuz tıbbi geçmişiniz, adet döngüleriniz, cinsel alışkanlıklarınız hakkında sorular sorduktan sonra genel bir muayeneden geçmenizi ister. Buna jinekolojik muayene denir ve belirli testler de gerekebilir :
• Yumurtlama testi : Hormon düzeylerini ölçmek ve yumurtlayıp yumurtlamadığınızı kontrol etmek için istenen bir kan testidir.
• Histerosalpinografi : HSG tüplerin açıklığını ve görevlerini yerine getirme yeteneğine sahip olup olmadığını saptamak, servikal kanal ve rahim içerisinde yer kaplayan oluşum ve anomalileri görebilmek amacıyla yapılır. Rahim ağzında yetmezlik, tüberküloz, adenomyozis, myom ve polipler HSG ile tanımlanabilmektedir. HSG çekilirken serviksten (rahim ağzından) geçen silindirik bir kateter yardımıyla uterus içine yağlı bir x-ışını boyası (opak madde) verilir. Bu opak maddenin dağılımına bakılarak rahim içi veya fallop tüpleri ile ilgili problemler ortaya çıkarılmaya çalışılır.
• Laparoskopi : Genel anestezi altında yapılan ve göbek deliğinden ince bir teleskopun karın içine sokularak karın içi organlarının görüntülenmesini sağlayan bir ameliyattır. Laparoskopi ile karın alt bölgesinde açılan 3 - 5 mmlik deliklerden içeri sokulan aletler ile rahim, yumurtalık ve tüpleri ilgilendiren hastalık veya problemleri doğrudan gözlemleme ve cerrahi girişim yapma olanağı vardır. Yumurtalık kistleri, dış gebelikler, myomlar, gebe kalabilirliği artıran tüp cerrahisi ve endometrioz laparoskopik olarak kolayca tedavi edilebilmektedir.
• Histeroskopi : Rahim içine bakmanın bir yoludur. Histeroskop denilen cihaz ile rahimle ilgili problemin teşhisi veya tedavisi yapılabilmektedir. Histeroskopi belli durumları teşhis amacıyla kullanıldığı gibi, tedavi amaçlı da kullanılabilir. Örneğin; rahim adezyonları, bölümleri veya fibroidleri histeroskopi sayesinde alınabilirler. Anormal kanama, kısırlık, tekrarlayan düşükler, adezyonlar , anormal büyümeler gibi durumlarda histeroskopiden teşhis amaçlı yararlanılabilir.
• Hormon Testleri : Yumurtlama hormonları, tiroid ve hipofiz hormonlarına bakmak için yapılan kan testleridir.
• Yumurtalık Rezervi Testi : Yumurtaların yumurtlama sonrası potansiyel etkinliklerini belirlemek amacıyla yapılabilir.
• Genetik Testler : İnfertiliteye sebep olan genetik bir durum olup olmadığını anlamak amacıyla yapılabilir.
• Pelvik Ultrason : Rahim ve tüpleri incelemek için ultrason yapılır.